Warmińsko-Mazurskie: Ochrona bociana - można zgłaszać gniazda do przeniesienia

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie podsumowała projekt realizowany w latach 2023–2025, którego celem była poprawa warunków gniazdowania bociana białego na Warmii i Mazurach. Jak podkreślają specjaliści, populacja tego charakterystycznego dla regionu gatunku od kilku lat maleje – głównie z powodu zmian w rolnictwie i zanikających terenów żerowiskowych.

Udane trzy lata pracy w terenie

W ramach zakończonego projektu RDOŚ zamontował 33 wolnostojące słupy z platformami gniazdowymi oraz 19 platform dachowych. Tylko w 2025 roku, będącym ostatnim rokiem działań, powstało 13 nowych, bezpiecznych stanowisk lęgowych w miejscowościach: Świdry, Siedliska, Wyłudy, Prawdowo, Wróbel, Grądzkie, Szarejki, Lądek, Siemionki, Kruzy, Lelkowo, Wawrochy oraz Szeszki.

Większość prac miała charakter interwencyjny — były realizowane tam, gdzie istniało realne ryzyko upadku gniazda lub uszkodzenia budynku. W wielu przypadkach konieczne było stworzenie alternatywnej platformy, aby bezpiecznie przenieść dotychczasowe miejsce lęgowe.

Mieszkańcy mogą zgłaszać potrzebę przeniesienia gniazda

Dyrekcja przypomina, że bocian biały jest w Polsce objęty ochroną ścisłą, a wszelkie działania przy gniazdach muszą odbywać się zgodnie z przepisami. Jednocześnie RDOŚ zachęca mieszkańców regionu do zgłaszania sytuacji, w których istniejące gniazdo stwarza zagrożenie — na przykład znajduje się na uszkodzonej konstrukcji, obciąża dach budynku lub może runąć pod wpływem warunków atmosferycznych.

Takie zgłoszenia są podstawą do przeprowadzenia interwencji i — jeśli to konieczne — bezpiecznego przeniesienia gniazda na specjalnie przygotowaną platformę. Specjaliści podkreślają, że samodzielne usuwanie gniazd jest zabronione, natomiast z RDOŚ można i warto kontaktować się w sytuacjach wątpliwych.

Co dalej? Kolejny projekt już w przygotowaniu

RDOŚ zapowiada, że na poprawie warunków gniazdowania bocianów nie zamierza poprzestać. W latach 2026–2028 instytucja zrealizuje kolejny projekt, w ramach którego planuje montaż 45 wolnostojących słupów z platformami gniazdowymi w regionie. Przedsięwzięcie, podobnie jak poprzednie, otrzyma dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dlaczego ochrona bocianów jest tak ważna?

Bociany wracają z afrykańskich zimowisk już pod koniec lutego, choć najczęściej pojawiają się w regionie od drugiej połowy marca do połowy kwietnia. Samce zajmują gniazda jako pierwsze i charakterystycznym klekotaniem wabią samice. Dźwięk ten pełni też funkcję obronną — odstrasza inne ptaki chcące przejąć gniazdo.

Ze względu na malejącą liczbę żerowisk i problemy z miejscami lęgowymi, aktywna ochrona gatunku jest dziś potrzebna bardziej niż kiedykolwiek.