Na Warmii i Mazurach rok 2025 rokiem 500-lecia hołdu pruskiego

Wojewódzcy radni zdecydowali na sesji sejmiku o ustanowieniu na terenie województwa warmińsko-mazurskiego roku 2025 rokiem 500-lecia hołdu pruskiego.  

W przyjętym stanowisku radni argumentowali, że wydarzenie sprzed pół tysiąca lat ukształtowało historię obecnych terenów Warmii, Mazur i Powiśla.

Przypomnijmy.

W kwietniu 1525 roku na krakowskim rynku Albrecht Hohenzollern, ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego, złożył hołd królowi polskiemu Zygmuntowi I Staremu. Hołd zakończył ostatnią wojnę polsko-krzyżacką, w wyniku czego państwo zakonne w Prusach zostało przekształcone w świeckie księstwo. Prusy Książęce pozostały lennem króla polskiego i przeszły w dziedziczne władanie Albrechta Hohenzollerna.

Traktat krakowski otworzył granice Prus dla polskiego handlu, osadnictwa i kultury. Książę pruski miał zbrojnie wspierać Polskę w prowadzonych przez nią wojnach. Poddani księstwa otrzymali prawo odwoływania się od wyroków sądów książęcych do króla. Ani Zygmunt I, ani jego syn Zygmunt August nie mogli przewidzieć, że nieco ponad 100 lat później niewielkie księstwo stanie się państwem zagrażającym bytowi Polski. W XVI w. wiele wskazywało na to, że Prusy Książęce zintegrują się z ziemiami Korony.

To za zgodą króla Zygmunta Augusta uniwersytet królewiecki otrzymał w 1560 r. prawa równe Akademii Krakowskiej. Królewiec zaś stał się ośrodkiem polskich wydawnictw, gdzie stworzono zasady polskiej ortografii i gramatyki. Na potrzeby polskich osadników napływających licznie po 1525 r. z Mazowsza, Podlasia i ziemi chełmińskiej powstały tam liczne publikacje w ich ojczystym języku.

Całe południe Prus Książęcych aż po Pregołę zamieszkiwała ludność mówiąca po polsku, także w nowych miastach – książę Albrecht nadał prawa miejskie Olecku i Gołdapi, a jego następca Albrecht Fryderyk Węgorzewu. W XVII w. do rangi miast podniesiono Giżycko, Pisz oraz Ełk. Niepełne prawa miejskie otrzymało także Szczytno. Również starsze ośrodki miejskie doświadczyły rozkwitu gospodarczego i kulturalnego.

W opinii wojewódzkich radnych 500-lecie hołdu pruskiego jest okazją do celebrowania sukcesów polskiej kultury, nauki, samorządu  i gospodarczego rozwoju.